Azilu herriak Lur Jareetako ohiko saioa hartuko du maiatzaren 21ean, igandea - www.jjggalava.eus

Datorren maiatzaren 21ean, igandea, Foru Parlamentuak bere osoko bilkuren aretoa Azilu herrira eramango du, Iruraiz-Gauna udalerrira, erakundearen ospakizun historiko bat betetzeko: Lur Jareetako ohiko osoko bilkura. Tradizioaren arabera, hitzordu hori maiatzeko azken igandean egin beharko litzateke, baina oraingo honetan Batzar Nagusiak deseginda daude, hilaren 28ko hauteskundeak gertu daudelako; beraz, araudiak dioenez, ospakizun hori aurreko igandean egingo da.

Eta ez da hori izango, gainera, hauteskundeak deitzearen ondoriozko aldaketa bakarra. Legegintzaldian zehar ez bezala, aurten Batzar Nagusiek ez dute ohiko osoko bilkura egingo, Azilun bilduko den organoa Batzorde Iraunkorra izango baita. Bilera honen ondoren, XI. legegintzaldi honetan foru legegilean parte hartu duten prokuradoreek, Pedro Elosegi presidentea buru dutela, ekitaldi sinboliko bat egingo dute, eta, bertan, Iruraiz-Gaunako alkate Amaia Sagastik eta Arabako Lautadako Kuadrillako presidente Rubén Rz de Eguinok hartuko dute hitza. Foru gobernua, udalbatza eta Arabako kuadrilletako presidenteak ere gonbidatuta daude, baita Trebiñuko Konderriko bi udalerrietako alkateak ere.

Arabako Batzar Nagusietako osoko bilkurak azaroaren 27an erabaki zuen Iruraiz-Gaunako Udalak 2023ko Lur Jareetako Osoko Bilkura antolatzea. Horrela, maiatz honetan, Arabako Legebiltzarrak jarraituko du hilabete honetako azken igandeko osoko bilkura Gasteiztik kanpo egiteko ohiturarekin. Orain arte 38 herritan egin da 1979an foru-erakundeak berriro ezarri zirenetik.

Lur Jareetako osoko bilkurarekin batera egin ohi da, ez bakarrik “Arabako Foru Ohituraren Erabakiek eta Ordenantzek finkatutakoa (idatziz zein ahoz) burutuko da ekitaldiari, ospakizunari eta bilkuraren aurreko eta osteko protokoloei dagokienez”, Ganberaren araudiak adierazten duen bezala, baita hainbat ekitaldi sozial ere. Haien artean dago atletismo-lasterketa herrikoia, Arabako Atletismo Federazioak antolatutako herri lasterketen Arabako zirkuituan sartua, eta goizeko 11:00etan hasiko dena.

Ospakizun hori Arabako erakundearen tradizioan oinarritzen da; izan ere, XV. mendean hasi zenetik, urtean ohiko bi saio egin ditu historia osoan (azaroko azken igandeetakoak edo Santa Katalinakoak, Gasteizen, eta maiatzekoak, hiriburutik kanpo dagoen herri batean). Gaur egun, gainera, Arabako foru legegilea Lurralde Historikoko puntu desberdinetara hurbiltzeko funtsezko helburua betetzen du.

Arabako Batzar Nagusiak 1463an sortu ziren, Ribabellosan, “Arabako Oso Noble eta Oso Leial Probintziaren Lege eta Ordenantzen Koadernoa” onartzean. Ordutik, maiatzean eta azaroan ohiko bi saio egitea izan zen Arabako lehen erakunde horren lan egiteko modua. 1876an, Cánovas del Castilloren gobernuaren esku desegin baino zenbait urte lehenago, bilera hauek egiteari utzi behar izan zitzaion, foruen abolizioa jada ikusten zen giro bereziki gatazkatsuaren ondorioz.

Ondoren, 1958 eta 1977 artean, Batzar Oroimenezkoak deiturikoak ospatu ziren. Nahiz eta balio ofizialik ez izan, Batzar Nagusiak deseginda zeudela, bertan behera utzitako Arabako foru-batzarrak gogora ekarri nahi zituzten, Arabako Lurralde Historikoko herritarren ordezkaritza-erakunde historiko gisa.

1978an, gaur egungo demokrazia-garaian, Batzar Nagusiak berrezarri baino lehen, bilkura hori ez egitea erabaki zen, lehenengo udal-hauteskundeak egin arte itxaroteko Arabako Parlamentua eratzeko. Aurreikusitako araudiaren arabera, udalerri guztiak ordezkatzeko izendatutako prokuradoreekin osatuko zen. 1979ko maiatzean normaltasuna itzuli zen Lur Jareetako ohiko bilkuretara, Agurainen egindako osoko bilkurarekin.